Lezing ‘Houd je KOPP’

Welkom aanwezigen bij de Lezing: Houd je KOPP. Fijn dat jij er bent.

Deze lezing is gegeven op de boekpresentatie van Rusteloze Benen van Claudia Biegel. “Een hedendaags familiedrama tegen de achtergrond van een traumatische KOPP jeugd. Hoofdpersoon Rosalie is zich niet bewust van de trauma’s die ze overhield aan haar jeugd. Over het algemeen weet ze zich goed staande te houden. Alleen bij stressvolle gebeurtenissen laat haar zorgvuldig opgebouwde pantser scheuren zien.”

Ik heb het boek als een trein uitgelezen echt heel spannend door de opbouw en met name de onvoorspelbaarheid. De dreiging die er doorheen te voelen is waarbij je al weet dat je gaat lezen over pijnlijke ervaringen in de jeugd van de hoofdpersoon Rosalie. Ook heb ik af en toe hardop gelachen door de leuke rake schrijfstijl van Claudia.

De titel Ruste loze benen gaat voor mij over de controle dwang van Rosalie de hoofdpersoon waarbij ze geen rust vindt bij zichzelf of iemand anders.

Van je ouders krijg je je wortels, leren vliegen deed je zelf.  Zonder hel geen paradijs, mooie pardijsvogel.

Houd je KOPP want het draaide nooit om jou

KOPP staat voor Kinderen van Ouders met Psychiatrische Problemen. De draaglast was groot voor Kinderschoudertjes en Nu in het volwassen leven ?
Als kopp kind heb je heel wat te stellen met je ouders. Je groeide op met een vader of moeder met een psychische stoornis, een depressie of een verslaving. Of zelfs met meerdere problemen. Een gewoon kind in en ongewone thuis situatie. Het gevoel van schaamte ken het koppkind maar al te goed. Net als het begrip verantwoordelijkheid.

“Citaat blz 149 uit het boek Rusteloze benen van hoofdpersonage Rosalie: Haar verjaardag viert ze bijvoorbeeld nooit. Als kind al niet maar dat had een andere oorzaak. Dat kwam omdat haar moeder er niet tegen kon. Het enige partijtje wat ze ooit gaf, eindigde met een wild huilende Luis(moeder) in de badkamer. Misschien, bedenkt ze nu hield ze daar wel haar verjaardagsfobie aan over. Of had dat een andere oorzaak? Geen idee meer een geheugen als een zeef heeft ze, jeugdherinneringen zoals andere mensen hebben, heeft zij niet. Of beter gezegd: bijna niet. Ze kan er niks aan doen. Zo is het nu eenmaal” (einde citaat).

Een typisch KOPP jeugd resultaat is dat de ziel zich als het ware afsplitst op nare gebeurtenissen. Ons prachtige brein zet dit in als overlevingsmechanisme. Iets wat in therapie of met lotgenoten contact weer langzaam aan naar boven mag komen. Het verhaal van toen weer boven tafel brengen, is belangrijk.

In Nederland wonen ruim 850.000 ouders met een psychische stoornis (bron: Sandra van Gameren “Leven met een psychisch zieke ouder”). In een zaal van 100 mensen zijn er ongeveer 3 personen die te maken hebben gehad met een opvoeder met een (tijdelijk) psychisch probleem.

Gelukkig betekent het niet dat als je een psychisch zieke ouder hebt dat dat per definitie een verwoestbaar effect geeft in het volwassen leven.
Beschermingsfactoren spelen een belangrijke rol zoals veerkracht, daaronder verstaan we:

1. Opgroeiend: Het hebben van een plezierige bezigheid buitenshuis die belangrijk en waardevol wordt geacht zoals studie, werk of een hobby. Denk bij het opgroeiende kind aan sport- dans of hobbyclubjes.
2. Zelfinzicht en een realistische kijk op de ouderlijke stoornis.
3. Weten dat er grenzen zijn aan wat je voor de zieke ouder kunt doen.
4. Beseffen dat je geen schuld hebt aan de ziekte.
5. En heel belangrijk: Het aangaan van intieme contacten met meerdere mensen zoals vrienden, familie, leraren, buren en andere mensen uit de omgeving. Het gaat hier over durven en kunnen hechten aan een emotioneel beschikbaar persoon. Waar je je verhaal aan kwijt kunt en veiligheid biedt.

Rosalie in het boek heeft daar moeite mee op blz 159 is Roos met haar man Wim in een restaurant in Huizen en vangt flarden op uit een gesprek tussen 2 vriendinnen aan een tafel naaste hun: Ik citeer wat Rosalie opvangt: “ Ze hebben het over keuzes die gemaakt moeten worden, en tijd voor jezelf. Kortom, typische vriendinnenonderwerpen. Tenminste dat vermoedt ze. Zelf heeft ze geen vriendinnen. Op een 1 of andere manier is het haar nooit gelukt om met iemand een intieme band op te bouwen.”

Kenmerken van KOPPers

1. Je hebt moeite met het herkennen van je emoties
2. Je voelt je afwisselend goed of slecht, zonder duidelijke reden
3. Je bent de eeuwige steunpilaar voor anderen
4. Je trekt hulpbehoevenden aan als een magneet
5. Je was nooit kind
6. Je geeft je grenzen nauwelijks aan
7. Je zorgt nog steeds voor alles en iedereen
8. Je schiet tekort
9. Je vraagt om goedkeuring
10. Je verlangt naar veiligheid
11. Je stuit steeds op tegenslag

Uit Magische kindliefde voor mijn ouder ben ik gaan….zorgen bij KOPPe rs bijvoorbeeld.  En de helende beweging is de verbinding met je zelf aangaan

Als er een traumatische ervaring zich voordoet dan kunnen we in het volwassen leven daar vaak een adequaat antwoord opgeven en is soms met kortdurende therapie snel te integreren. Echter trauma wordt heftiger ervaren als er onmacht in het spel is en een kind heeft zijn rugzak nog onvoldoende gevuld met gereedschap om ermee om te kunnen gaan. Zoals bijvoorbeeld om hulp te vragen.

Ieder van ons heeft te maken gehad met een vroege verlieservaring, denk bijvoorbeeld aan het misgrijpen van ouder toen je hem nodig had. Wat langer moeten huilen als baby voor je werd opgepakt of het afscheid bij de kleuterschool van papa of mama terwijl je er eigenlijk nog niet klaar voor was. Of net iets te vaak de ruzie tussen papa en mama gehoord en het ze niet zien goed maken. Het stresslichaampje is geactiveerd. Je zou kunnen zeggen dat de leeftijd waarop de stresservaring heeft plaatsgevonden je in een nieuwe extreme stress dit zo weer die leeftijd bent. In het boek staat op blz 168 dat omschreven door Wim de man van Rosalie “Hij werpt een …. blik op zijn vrouw. Iets meisjesachtigs heeft ze altijd behouden, vooral op momenten dat ze zich onbespiedt waant”.

Welk antwoord hebben wij ieder – Dus U en ik ook – gegeven op een vroege verlieservaring? Wat zijn wij gaan doen uit magische kindliefde en uit loyaliteit voor de ouder? En hier wordt het ook leuk! Hier komen de gaves uit de opgaves. De parel ontstaat immers door pijn en een vuiltje in de oester. Dus anders gezegd uit welke wond komt JOUW kwaliteit? Ik kan je vertellen dat KOPP-ers heel krachtig zijn, supersterk. Dit zijn de doorbijtertjes. KOPP-ers kunnen zo goed bij de ander zijn, groot inlevingsvermogen en een kwaliteit om af te tasten. Hoe zit de ander erbij? Gevoelssprieten en sensoren staan aan. Mogelijk omdat het eerst nodig was om te overleven, nu is het een gave. In de erkenning en waardering hiervoor zit heling. KOPPers vindt je net zoals de hoofdpersoon Rosalie vaak terug in een ondersteunende of dienende rol zoals verplegers, secretaressen, het leger. Anders gezegd KOPPers zijn uit liefde van hun plek gegaan en voor de ouder gaan zorgen. Parentificatie heet dat met een mooi woord. Een voorbeeld wat een ander antwoord is dat je de verbinder bent gaan worden. Je sprong tussen je ruziënde ouders in omdat je als kind uit magische liefde wilde dat het goed was tussen hun. Een mooi beroep is dan de mediator.

Rouwtherpeut dr. Elisabeth Kübler-Ross zegt zo ontroerend hoe meer een mens heeft meegemaakt hoe mooier het mens wordt.

Mijn begeleiding is gestoeld op vijf pijlers.
1 Autonomie; vrijheid in handelen los van je ouders, je familie, je land en cultuur
2 Heelheid; gaat niet over 100% gezond maar effectief omgaan met het ongezonde deel

3 Identiteit; wie ben je. Wie ben je ten diepste, zelfinzicht in patronen

4 Integreren; gaat over integreren van al je ervaringen, verlieservaringen en je groeiervaringen en dat toepassen in het dagelijks leven

5 Zingeving; is bijvoorbeeld dat het leven is doorgegeven dat je kinderen hebt gekregen Of dat wat je doet ter ere van is… Ter ere van mijn moeder of vader neem ik het leven ten volle aan. Misschien juist als ze het zelf niet kunnen. En dit is voor KOPPers juist een klus.

Op weg naar integreren van je verlieservaring is het nodig dat jouw verhaal wordt verteld. Hier gaan we samen dwalen door het landschap van rouw. Waarvan alleen jij de weg weet en ik het landschap ken.
Rouw is lastig voor KOPPers dit heeft te maken dat koppers tijdens hun jeugd niet altijd of zelfs zelden toe komen aan het verwerken van emoties als verdriet, gevoelens van afwijzing en schaamte en boosheid. Uiten van emoties is geen ruimte voor. Vaak splitst zich hier de ziel van het kind en gevoelens doen er niet meer toe. In therapie halen we dat stukje van ziel op. De kosten van het lieve goedlachse kind kunnen de genegeerde emoties zijn. Enkele voorbeelden zijn De clown, de afleider als volwassene lach je veel weg. Ken je dat?

Een verlaat verwerkingsproces is vaak een moeilijke periode van hard werken.

De problemen die spelen zijn:

• Mag je aan rouwen toekomen aan je eigen verdriet terwijl je ouder degene is die lijdt
• Mag je boos zijn terwijl je weet dat de ouder ook niet om de ziekte heeft gevraagd?
• Kun je je verdriet uiten? Omdat je het niet zo kent ben je bang dat het verdriet je overspoelt

Door te werken met Verlies in Beeld naar het model van Ruppert Gezond deel, traumadeel en overlevingsdeel. Kijken we op een zachte manier naar wat er vroeger is gebeurt.
Op identiteitsniveau steken we de therapie in. Wie ben Jij? Welke patronen heb jij? jou? Hoe gaan we je overlevingsdelen inzetten op een adequate manier? Een overlevingsdeel beschermt altijd een hele kwetsbare plek. Zacht mag er naar gekeken worden. Een overlevingsdeel is bijvoorbeeld de heks of iceman die je ook kunt zijn. De gezonde versie is dat je kunt afgrenzen. Dat je iets te vaak dat wijntje neemt om te verdoven gaat naar de gezonde versie van levensgenieter. Dus eigenlijk maken we van jouw overlevingsdeel je kracht!

Soms zijn interventies op psychologisch niveau niet toereikend en zelfs demotiverend en frustrerend. Immers, waar de oorsprong van je vragen, problemen en belemmeringen liggen in het systemische krachtenveld van herkomst, blijft het gewenste psychologische effect ondanks de inspanningen om aan persoonlijke groei vraagstukken te werken uit.

Het effect van Systemisch opstellingenwerk
Je komt uit een systeem, je familie van herkomst bijvoorbeeld. In dit systeem heb je je eigen plek. Met systemsich werken krijg je werkelijk contact met je plek en op diep niveau leren kennen van deze plek en van de wetmatigheden en posities die anderen innemen geven ruimte voor acceptatie en zingeving Hierdoor gaat de energie weer vrij stromen. Systemen raken uit balans door ernstige gebeurtenissen. Dit kunnen recente gebeurtenissen zijn, maar de oorzaak van onbalans kan ook in het verre verleden liggen, zelfs in vorige generaties. Door deze onbalans (verstrikking) in een systeem, treden er bij een of meer leden van het systeem symptomen op. Soms is de oorzaak duidelijk aanwijsbaar, soms heeft de symptoomdrager geen idee waar het vandaan komt. Door met een familieopstelling individueel of in een groep de verstrikking op te heffen ontstaat er vrijheid.

Voor iedereen geldt dat je je plek hebt in te nemen.
Je plek innemen als kind. Kwetsbaarheid en delen als kracht zien. Weer kind van je ouder worden. Dat is voor koppers een enorme klus. Een mooie pardijsvogel wordt je niet door niets, daarin hebt je te laten, je wortels aan te nemen en te vliegen!

Bedankt!